کتاب درآمدی بر هیدروپلیتیک ایران نوشته‌ی سید ابولفضل حسینی نیک و سید محمدغفار نیکنام راد، با توجه به در خطر بودن وضعیت آب، به تحلیل و بررسی دقیق‌تر سیاست‌های جغرافیایی کشور پرداخته است.
گرم شدن زمین، تغییرات اقلیمی و روند خشکسالی به همراه برداشت بی‌رویه‌ی آب، پیامدهای بی‌شماری را برای ایران رغم زده است. از جابجایی شهروندان تا وجود پدیده‌های اخیر همچون ریزگردها را می‌توان به دلیل بی‌آبی و کم‌آبی دانست. در عین حال به نظر می‌رسد سیاست آب یا هیدروپلیتیک بی‌اهمیت واقع شده و نیازمند بررسی و تحلیل بیشتری است. به طور کلی بحران آبی که ایران دچار آن شده است، عواقب زیاد و حتی حیاتی به دنبال خواهد داشت.
برخی کارشناسان معتقدند بحران آب در ایران یک پدیده‌ی حاد و مربوط به سیاست است به عبارتی چنانکه روند خشکسالی و بحران آب ادامه یابد با توجه به جغرافیای منطقه و ابعاد منطقه‌ای و سیاسی این پدیده تبدیل به یک چالش امنیتی خواهد شد. نگرانی از این بابت برای کارشناسان و دولت مردان تشدید شده که تحولات منطقه جنوب غرب آسیا یا خاورمیانه به خشکسالی و افزایش تنش آب دامن زده است. توجه به ابعاد حوضه‌های آبریز و آب‌خوان واقع در ایران، میزان مصرف و جغرافیای مصرف از جمله جزییاتی هستند که در هیدروپلیتیک بررسی می‌شوند. سیاست آبی هر کشور یکی از زیر مجموعه‌های حوزه ژئوپلیتیک است. این نوشتار تحلیل و بررسی دقیق‌تر هیدروپلیتیک حوزه‌ی ایران می‌باشد. در خطر بودن وضعیت آب موجب شده اهمیت واکاوی هیدروپلیتیک دوچندان شود.
در بخشی از کتاب درآمدی بر هیدروپلیتیک ایران می‌خوانیم:
با بحرانی شدن وضعیت منابع آب شیرین در بسیاری از کشورهای جهان به ویژه در منطقه خاورمیانه و آفریقا و نیز ایران و در حالی که با گذشت هر سال و تشدید روند گرمایش جهانی بر میزان بحران آب در کشورها افزوده می‌شود، تنها مروری بر آنچه در یک دهه اخیر در کشورمان ایران – از سیستان و بلوچستان و خوزستان گرفته تا چهارمحال و بختیاری و اصفهان و یزد و آذربایجان – از بروز برخی ناملایمات و ناآرامی‌های اجتماعی در نتیجه کمبود آب در گرفته نشان می‌دهد که آب تا چه اندازه می‌تواند بر ثبات اقتصادی و اجتماعی و سیاسی جوامع تأثیرگذار باشد.
بر اساس اعلام برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد و بانک جهانی، ذخایر آب شیرین تجدیدپذیر بسیاری از کشورهای دنیا در فاصله نیم قرن اخیر به میزان قابل توجهی افت کرده و این موضوع برخی کشورها را بشدت در آستانه شرایط بحران آبی قرار داده است. به گواه گزارش منتشره، ایران نیز در فهرست کشورهایی قرار دارد که در فاصله نیم قرن اخیر با کاهش قابل توجه ذخایر آب شیرین روبه‌رو بوده است. خشک شدن بسیاری از دریاچه‌ها و تالاب‌ها همچون هورالعظیم، ارومیه، بختگان، پریشان، هامون، جازموریان، طشک و مهارلو و… و از جریان افتادن و خاموش شدن برخی از بزرگترین رودخانه‌های کشور همچون کارون و زاینده رود در نتیجه چندین دهه سوءمدیریت در بخش منابع آب و کشاورزی حالا وضعیت را به نقطه‌ای رسانده که بر اساس اعلام دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، ایران در صدر کشورهایی قرار دارد که بیشترین میزان برداشت را از منابع آب‌های زیرزمینی تجدیدپذیر خود داشته‌اند.
منبع
